การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและวิเคราะห์เปรียบเทียบคุณภาพของวิธีการวัดคะแนนพัฒนาการรวม 9 วิธี ประกอบด้วย วิธีการวัดคะแนนพัฒนาการตามทฤษฎีการทดสอบแบบดั้งเดิม 5 วิธี วิธีการวัดคะแนนพัฒนาการตามทฤษฎีการตอบสนองข้อสอบ 2 วิธี กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้น ม.3 จำนวน 2 กลุ่ม กลุ่มละ 698 และ 637 คน ในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2543 จากโรงเรียนสังกัดกรมสามัญศึกษาเขตกกรุงเทพมหานคร 12 โรงเรียน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบทดสอบวิชาคณิตศาสตร์ระดับชั้น ม.3 จำนวน 3 ฉบับ ผลการวิจัยสรุปว่า เมื่อเปรียบเทียบผลการประมาณค่าคะแนนพัฒนาการระหว่าง 3 กลุ่มวิธี พบว่า กลุ่มวิธีของทฤษฎีการทดสอบแบบดั้งเดิม กลุ่มของทฤษฎีการตอบสนองข้อสอบและกลุ่มวิธีทฤษฎีการตอบสนองข้อสอบที่ผู้วิจัยพัฒนา มีคุณภาพไม่แตกต่างกัน