งานวิจัยนี้ศึกษาวิเคราะห์สภาพการดำเนินงานห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาตามเกณฑ์มาตรฐานห้องสมุดมหาวิทยาลัย พ.ศ. 2529 และเกณฑ์มาตรฐานห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. 2544 และศึกษาแนวทางการพัฒนาห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษาไปสู่เกณฑ์มาตรฐานห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. 2544 โดยการแจกแบบสอบถามผู้บริหารห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา 50 คน และผู้ทรงคุณวุฒิ 6 คน ผลการวิจัยพบว่า ห้องสมุดอุดมศึกษาส่วนใหญ่ บรรลุเกณฑ์เฉพาะหมวด ก มาตรฐานทั่วไปคล้ายคลึงกัน ด้านที่บรรลุเกณฑ์ทั้งสองฉบับ (พ.ศ. 2529 และ พ.ศ. 2544) มากที่สุดคือ ด้านการบริการ เกณฑ์ที่ไม่บรรลุมาตรฐานคือ ด้านงบประมาณ