โครงการหนึ่งอำเภอหนึ่งโรงเรียนในฝัน ก่อกำเนิดขึ้นจากการคิดแบบเชิงบูรณาการของนายกฯทักษิณ โดยมีพงษ์ศักดิ์ รักตพงศ์ไพศาล ในฐานะผู้ช่วยปองพล อดิเรกสาร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ทำหน้าที่ผลักดันสานต่อโครงการ บทความนี้เป็นการสัมภาษณ์พิเศษผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการและผู้ใหญ่บ้านสามขา และการพูดคุยกับเด็กนักเรียน ครูอาจารย์ พ่อแม่ผู้ปกครองและคนในชุมชนของโรงเรียนต้นแบบอย่าง โรงเรียนสามขา อ.แม่ทะ จ.ลำปาง รวมถึงโรงเรียนอีก 3 แห่ง ซึ่งเป็นหนึ่งใน921 โรงเรียนจากทั่วประเทศประกอบด้วย โรงเรียนกำแพงแสนวิทยา จ.นครปฐม โรงเรียนคุรุราษฏร์รังสฤษฏ์ อ.จอมบึง จ.ราชบุรี และโรงเรียนสนามชัยเขต อ.สนามชัย จ.ฉะเชิงเทรา